Een creatieve blokkade
Een paar weken geleden had ik een gesprek met iemand die heel, heel, heel erg graag iets wil creëren, maar het niet doet. In haar geval ging het om een enorm sterke, diepgevoelde drang om kunst te maken – waar ze alsmaar geen vorm aan wist te geven. Een creatieve blokkade van heb ik jou daar.
Twee redenen
Die blokkade was er om met name twee redenen:
- Gebrek aan inspiratie: Ze had helemaal geen ideeën hoe ze zou kunnen starten. Ze kon geen ‘beginnetje’ vinden in de wirwar van dingen die ze zou kunnen doen.
- En gevoel van zinloosheid: Ze was bang dat er niemand op haar zat te wachten – en waarom zou je dan al die moeite doen? Wat is de zin van kunst maken als misschien wel niemand het wil hebben, of als niemand erin geïnteresseerd is?
Vicieuze cirkel
Zo’n creatieve blokkade kan enorm taai zijn. Je zit gevangen in een vicieuze cirkel van gebrek aan energie en inspiratie, en daardoor niets doen. En door het alsmaar niets doen creëer je geen dingen die je weer energie geven en enthousiast maken.
Ergens moet je de vicieuze cirkel zien te doorbreken. En het makkelijkste punt om dat te doen is: hoe dan ook, onvoorwaardelijk, totaal onpretentieus beginnen met iets te creëren.
En dat doen op het niveau van het allersimpelste, allerkleinste dat je maar kunt bedenken.
Kunst
Als het gaat om creëren in artistieke zin is dit relatief makkelijk. Pak de kleurkrijtjes van je kind en ga een partijtje krassen. Loop naar buiten met je telefoon en fotografeer wat je mooi vindt. Krabbel een tekeningetje op de achterkant van een oude envelop.
Hoe dan ook: heb geen enkele aspiratie, leg de lat belachelijk laag. Maar doe het wel! En dan niet één keer. Maar elke dag weer. Of in elk geval: met zeer grote regelmaat.
Laat geen grote gaten vallen tussen de dagen, maar laat verder elke pretentie varen. Denk niet dat je dure materialen moet gaan kopen: de achterkant van een rol behang is meer dan goed genoeg.
En werk aan een ‘oeuvre’. Een oeuvre van krastekeningen, schetsjes en verfgeklodder waar de gemiddelde kleuter apetrots op zou zijn. Maak regelmatig foto’s van wat je doet. Leg het vast, en kijk het van tijd tot tijd door. Zie welke ontwikkeling je doormaakt – ook al lijkt het zo onbetekenend, toch kan er in de loop van de tijd een verandering, groei zichtbaar worden. En dat inspireert weer!
Schrijven
En als je wilt schrijven, dan kun je misschien beginnen met een schriftje aanleggen met wat woorden erin, die te maken hebben met wat je wilt gaan schrijven. Wat losse zinnen die door je hoofd dwarrelen. Allemaal totaal laagdrempelig. Er hoeft niets van te komen. Je hoeft geen Groot Schrijver te worden. Je krabbelt alleen maar wat woorden op.
Misschien blijken die woorden een soort verband met elkaar te hebben. Dan kun je eens aan een mindmap gaan denken. Met regelmaat schrijf je weer eens wat op een achterkant van diezelfde oude envelop, die je in een schoenendoos gooit. En soms keer je de schoenendoos om en ga je wat schuiven met je snippers.
De kunst is wederom: geen gaten laten vallen. Pruts en krabbel door. Zonder enige pretentie. Het hoeft niets te worden, je hoeft niemand te zijn. Het hele plan mag totaal mislukken. Als je de impuls maar volgt, hoe hompelend en hortend die er ook uit komt. Typ af en toe eens wat tekst over, als je een samenhangend stukje lijkt te hebben. En kijk of die getypte stukjes bij elkaar passen. Dit allemaal nog steeds totaal zonder enige pretentie.
Het grote wonder is: als er maar lang genoeg zachtjes maar regelmatig tegen die creatieve blokkade wordt aangeduwd, dan gaat er iets veranderen. Dan gaat er iets schuiven, dan komt er langzamerhand weer iets van plezier of vertrouwen terug. Nog steeds hoeft het niks te worden. En al helemaal geen Bijzonder Boek of Keigoede Kunst. Gewoon creëren, zoals kinderen dat doen, omdat het nu eenmaal een basale menselijke drang is om je te uiten, om dingen te veranderen, om van niets iets te maken.
Er ontstaat een stroom
En wie weet ontstaat er via de voorzichtige, tastende, maar regelmatige beweging een grotere stroom, een duidelijker stem, meer energie, meer naar buiten treden. Maar dat zie je dan allemaal wel. Geen druk op de ketel. Het hoeft nergens heen. Creativiteit zoekt zijn eigen weg, als het maar op dagelijkse basis voeding en aandacht krijgt.
Conclusie:
Mocht je op de een of andere manier vastzitten in een creatieve blokkade:
- kijk of je je drempels laag kunt houden
- houdt alle pretentie buiten de deur
- en creëer met regelmaat.
Lieve groet, en een fijne zomertijd gewenst!
Simone
Ps: na verloop van tijd, als de creatieve blokkade weg is, dan kun je natuurlijk je doelen hoog stellen. Proberen zo oorspronkelijk mogelijk werk te maken, een enorm mooi boek te maken. In de goede zin van het woord is er niets mis met ambitie. Maar houd altijd dezelfde experimentele, vrije, open houding. Dan onstaat het beste werk!
ps: heb je ervaring met creatieve blokkades? Of wil je iets anders rond dit thema kwijt? Laat je bericht hier achter!
