If you need time to achieve something, it must be false.
– Nisargadatta Maharaj –
Laatst luisterde ik naar een interview*, en daarin hoorde ik een citaat van de Indiase goeroe Nisargadatta Maharaj: ‘If you need time to achieve something, it must be false’.
Dit citaat bleef bij mij hangen.
Want, is dit niet een enorm ontmoedigende en nihilistische opmerking, als je juist bezig bent met dingen voor elkaar te krijgen? Als je probeert een bedrijf op poten te zetten, je werk goed te doen, iets te betekenen voor een ander, de wereld mooier te maken? Zaagt dit citaat dan niet de poten onder je stoel vandaan?
Toch denk ik dat dit citaat paradoxaal genoeg heel steunend en behulpzaam kan zijn, juist voor mensen die iets willen bereiken.
Ik denk dat Nisargadatta niets tegen had op het denken in termen van tijd, of op ‘iets bereiken’ als het gaat om een reis plannen, een brood bakken, een nieuwsbrief schrijven, een training voorbereiden, een bedrijf opbouwen, geld verdienen. Als ik nu niet op tijd dit stukje schrijf, gaat de nieuwsbrief niet op tijd de deur uit. Als ik niet op tijd de training voorbereid dan ben ik te laat voor de werving van deelnemers. Als ik de oven nu niet voorverwarm, gaat het me niet meer lukken om het brood te bakken voordat ik wegga.
In de wereld van alledag, als het gaat om praktische zaken, is ‘iets bereiken’ of het denken in tijd vaak enorm handig en noodzakelijk.
Dwaalspoor
Maar het denken in termen van tijd brengt ons op een dwaalspoor als het gaat om de kwaliteit van je mens-zijn, om het al-dan-niet geslaagd zijn van je leven, om de diepte en de vervulling waar je naar verlangt.
Maar al te gemakkelijk halen we deze twee dingen door elkaar. Ga je het feit of je al dan niet iets bereikt koppelen aan het nut van je leven, aan je bestaansrecht en meer van dat soort existentiële zaken. En dan komt er aan ‘iets bereiken’ al snel een veel te zwaar gewicht te hangen. Je kunt je voorstellen, dat alle speelsheid, alle lichtheid en alle creativiteit, die juist zo behulpzaam zijn als het om ‘iets bereiken’ gaat, als sneeuw voor de zon verdwijnen als er een dergelijk belang aan wordt gekoppeld!
Nisargadatta wijst ons in een andere richting. Je bestaansrecht, de vervulling van je leven, ‘Het koninkrijk der hemelen’ in Jezus’ termen valt niet te bereiken. Het is er altijd al, je hoeft er nooit voor te werken, het is je ware aard.
Golf en oceaan
Om dit uit te leggen gebruikt Nisargadatta regelmatig de metafoor van de golf en de oceaan. Als golf denken we dat we ons eerst nog moeten perfectioneren, eerst nog moeten slagen in het leven, eerst nog ons talent moeten ontwikkelen en eerst een goed gelukte golf moeten worden voordat we in staat zijn om de eenheid met de weidse oceaan te ervaren.
Als oceaan maakt het ons niet uit, hoe geslaagd dan wel krakkemikkig we erbij zitten. De oceaan accepteert onvoorwaardelijk al haar golven – ze valt ermee samen. Ze hoeft ook niet haar best te doen om te accepteren, het is haar aard, zij kan niet anders.
Wij zijn oceaan én golf, we leven deze paradoxale werkelijkheid. We halen een trein, we bakken een brood, we bouwen aan een bedrijf, we ontplooien ons talent, we verdienen ons inkomen, we proberen de wereld mooier te maken. Soms doen we dat speels, en stroomt de creativiteit als vanzelf. Soms roeren we door stroop. Al doende proberen we dingen te bereiken. Dat is onze aard als golf.
En soms vangen we een glimp op van het feit dat niets van dit al hoeft te lukken om het leven volop te leven. Hoe ons leven als golf zich ook ontvouwt: we zijn altijd oceaan.
Fijne week!
Simone
*Luister voor het hele interview hier. Het citaat komt uit het boek ‘I am That’, van Nisargadatta Maharaj.
De geïnterviewde is Joan Tollifson, een auteur die mij al jaren zeer inspireert. Joan’s website is een plezier om te lezen. Zie www.joantollifson.com. Kijk vooral naar de pagina’s ‘Outpoorings’ en ‘Recommended’.
Verantwoording foto: www.flickr.com, onder een creative commons license. Fotograaf: ecstaticist.
