Een rondje dankbaarheid

Lieve lezer,

De afgelopen tijd heb ik een heleboel gelezen over dankbaarheid*.

Dankbaarheid kan gek genoeg een negatieve bijklank hebben. Misschien is jou vroeger wel meegedeeld dat je – als je eens klaagde over het eten – je maar dankbaar moest zijn dat je überhaupt te eten had, en dat er zoveel arme kinderen waren die niet te eten hadden. Volkomen terecht natuurlijk. Als kind neem je zoveel dingen voor vanzelfsprekend aan, die helemaal niet vanzelfsprekend zijn. Maar de onderliggende boodschap die je kreeg was: ‘zeur niet, dooreten’. En dat voelde niet altijd prettig.

Negatieve bijklank of niet, we zijn het er allemaal over eens: dankbaarheid is fundamenteel. Het is zo makkelijk om vooral te focussen op datgene wat er niet is. Terwijl er zoveel wel is. Je ademt. Je kunt deze letters lezen. Je kunt überhaupt lezen. Je leeft! Alleen dat al is een mirakel. En verder: je hebt een dak boven je hoofd, je komt niet van de honger om, er is een heel sociale zekerheidstelsel om ons heen. Het is niet perfect, maar het is ook bepaald niet niks. Als mijn man en ik in het bos lopen, en een van ons is in een negatieve bui (of we zijn dat allebei) dan is er een dikke kans dat één van ons zegt: ‘even een rondje dankbaarheid’. En dat helpt altijd.

Veel mensen maken elke ochtend een ‘gratitude list’. Het is een beproefde methode: elke dag een geschreven lijstje met dingen maken waar je dankbaar voor bent. Ik ken iemand die elke ochtend al haar vingers één voor één aanraakt, en bij elke vinger iets noemt, waar ze dankbaar voor is. Een prachtig ritueel waarin je je dankbaarheid kunt benoemen – niet alleen voor de ‘grote’ dingen als je kinderen of je partner of je gezondheid, maar ook voor de kleine dingen, zoals je pen die lekker schrijft of je warme sloffen of de gezellige sfeer tijdens het ontbijt.

Maar je kunt dankbaarheid ook nog verder doortrekken. Ik kwam het idee daarvoor tegen in het boek ‘Making Miracles in 40 days’ van Melody Beattie*. Nadat zij al lange tijd in een uiterst beroerde situatie zat – slecht huwelijk, slechte financiën, slecht huis, enzovoort – en ze daar dag in dag uit over klaagde kreeg ze de ingeving om voor de verandering eens een keer niet te klagen voor alle negatieve dingen, maar er juist dankbaar voor te zijn. Ze klaagde namelijk al zo lang, en het hielp niets: haar situatie bleef even slecht, of werd zelfs erger, dat ze zelf genoeg kreeg van haar eigen geklaag.

Ze schreef dus in haar dagboek:

Ik ben dankbaar voor de tocht in mijn huis.
Ik ben dankbaar voor het feit dat mijn contract bijna afloopt.
Ik ben dankbaar voor mijn woede op mijn man.
Ik ben dankbaar voor het feit dat ik me vast voel zitten in dit huwelijk.

Enzovoort enzovoort.

Tot haar verbazing merkte ze, dat ze zich hierdoor beter ging voelen. Door al de negatieve dingen waar ze tegenaan liep welbewust te benoemen als iets waar ze dankbaar voor was, leken de scherpe randjes ervan af te gaan. Niet doordat ze zich daadwerkelijk dankbaar voelde, natuurlijk. Maar omdat ze hierdoor de narigheid als het ware toestemming gaf om onderdeel te worden van haar leven. Het creëerde voor haar de mogelijkheid om dankbaar te zijn voor het héle pakket, het héle leven. En niet alleen maar voor de fijne dingen.

Het feit dat haar leven meer als één geheel ging voelen, in plaats van als iets dat verscheurd was, werkte letterlijk helend. Doordat ze de negatieve dingen niet meer van zich afduwde, maar in haar leven integreerde, kon ze ze in de ogen kijken en er verdriet om hebben. Dat luchtte op, en daardoor werd het ook mogelijk om een aantal lastige dingen aan te pakken.
Doordat haar klagen afnam, of zelfs stopte, verspreidde ze natuurlijk ook minder negativiteit om zich heen, en dat had vanzelfsprekend direct invloed op hoe mensen haar bejegenden. Ook daardoor verbeterde haar situatie.

Als dit je op de een of andere manier aanspreekt, dan kun je er de komende dagen eens mee experimenteren. Je hoeft natuurlijk niet opeens dankbaar te zijn voor de tragedies in je leven, de echte narigheid. Dat zou van gebrek aan respect voor jezelf getuigen, en ook van gebrek aan realiteitszin.

Maar je kunt eens kijken hoe het voelt om op deze manier dankbaar te zijn op kleinere schaal, of dankbaar voor de gevoelens die je hebt. Voor iets vervelends dat er vandaag gebeurde. Of voor het feit dat je jaloezie voelde ten opzichte van iemand. Of voor het feit dat je een opmerking maakte waar je spijt van hebt. Voor de stress die je ervaart, of de twijfel. Of voor iets waar je je voor schaamt.

Een rondje dankbaarheid dus. Maar dan uitgebreid. Het gaat totaal tegen je intuïtie in, maar op een vreemde manier kan deze vorm van dankbaarheid je mildheid bevorderen ten opzichte van jezelf en anderen en de negatieve dingen die je ervaart net in een ander daglicht zetten.

Hartelijke groet!