Onze samenleving is nogal geënt op geluk. Alle sprookjes eindigen zo’n beetje met ‘en zij leefden nog lang en gelukkig’, populaire romans en televisieprogramma’s zijn er mee doordrenkt, en voor je het weet ga je geloven dat er iets totaal mis met je is als je leven niet een en al blijheid, pret en tevredenheid is.
Het leuke van ACT (Acceptance & Commitment Therapy, een op mindfulness gebaseerde therapievorm die ook in coaching steeds meer gebruikt wordt) is dat het deze vooronderstelling helemaal openbreekt. Dat geeft lucht voor mensen die denken dat alle andere mensen wél gelukkig zijn, terwijl dat hen als enige achtergeblevenen dat alsmaar niet lukt.
Binnen de theorie van ACT zijn onprettige gevoelens een gegevenheid: ze horen bij het leven. Als je nieuwe dingen gaat ondernemen, die je nog nooit gedaan hebben, is de kans groot dat je gestresst, zenuwachtig en angstig bent. Als je iemand verliest van wie je houdt, is rouw en verdriet je deel. Als je een relatie hebt kun je daar veel liefde en vreugde aan beleven, maar ongetwijfeld komen er ook heel veel frustratie en teleurstelling op je pad. Wie een zinvol, rijk leven wil leiden, komt niet onder het hebben van onprettige gevoelens uit.
Maar juist die onprettige gevoelens leggen ons zo lam, en tasten de kwaliteit van ons leven zo aan, althans zo voelen we het! We ervaren het leven als ‘niet in orde’ als er gevoelens van somberheid, angst en twijfel zijn. We proberen ze uit alle macht te vervangen door positieve, optimistische gevoelens, en als dat niet lukt neemt de wanhoop en de negativiteit alleen maar toe!
ACT biedt een ander perspectief. Het leert je om onprettige gevoelens te dragen door er (middels mindfulness) ruimte voor te scheppen, en je er niet meer door te laten beperken. ACT legt de nadruk op ‘handelen’. Over je gevoelens heb je immers weinig controle, maar wat je doet is veel meer te sturen. Feel the fear, and do it anyway!
Test
Wij hebben vaak de vooronderstelling dat we onze gevoelens zelf kunnen controleren, en dat we het aan onszelf als het ware verplicht zijn om ons blij, gelukkig en tevreden te voelen. En ook, dat we mislukte sukkels zijn als we ons ellendig en angstig voelen.
In het boek ‘The happiness trap’ (vertaald als de Valstrik van het geluk’, een absolute aanrader!) geeft Russ Harris een klein ‘damesbladentestje’ om te testen, hoezeer we er van overtuigd zijn dat we onze gevoelens kunnen en moeten controleren. Kies steeds welke van de twee beweringen het beste aansluit bij hoe jij ertegen aankijkt. Het antwoord dat je kiest, hoeft niet iedere keer voor honderd procent waar te zijn, kies gewoon het antwoord, dat het meest aansluit bij jouw houding in het algemeen.
1.
a. Om in het leven succesvol te zijn, moet ik mijn gevoelens goed onder controle hebben.
b. Om succesvol te zijn in het leven, is het niet noodzakelijk dat ik mijn gevoelens onder controle heb.
2.
a. Angst is slecht.
b. Angst is niet goed of slecht. Het is alleen een vervelend gevoel.
3.
a. Negatieve gedachten en gevoelens zullen je schaden als je ze niet onder controle hebt of van je af kunt zetten.
b. Negatieve gedachten en gevoelens schaden je niet, ook al voelen ze niet plezierig.
4.
a. Ik ben bang voor sommige sterke gevoelens van mezelf.
b. Ik ben helemaal niet bang voor mijn gevoelens, hoe sterk ze ook zijn.
5.
a. Voordat ik iets belangrijks kan doen, moet ik van al mijn twijfels verlost zijn.
b. Ik kan best iets belangrijks doen terwijl ik nog twijfels heb.
6.
a. Als er negatieve gedachten of gevoelens in me opkomen, is het belangrijk om die zo snel mogelijk af te zwakken of van me af te zetten.
b. Pogingen negatieve gedachten en gevoelens af te zwakken of van me af te zetten, leiden vaak tot problemen. Als ik ze gewoon laat bestaan, zullen ze vanzelf wel veranderen, zo gaat dat in het leven.
7.
a. De beste methode om met negatieve gedachten en gevoelens om te gaan, is ze te analyseren en het inzicht dat daardoor ontstaat te gebruiken om ze kwijt te raken.
b. De beste methode om met negatieve gedachten en gevoelens om te gaan, is de aanwezigheid ervan te onderkenen en ze er vervolgens gewoon te laten zijn, zonder ze te hoeven analyseren of beoordelen.
8.
a. Ik kan ‘gelukkig’ of ‘gezond’ worden door beter te leren hoe ik negatieve gedachten of gevoelens kan vermijden, verminderen of helemaal van me af kan zetten.
b. Ik kan ‘gelukkig’ of ‘gezond’ worden door mijn negatieve gedachten en gevoelens toe te staan vanzelf te komen en te gaan en te leren ook goed te leven als ze aanwezig zijn.
9.
a. Als ik een negatieve emotionele reactie niet kan onderdrukken of laten verdwijnen, is dat een teken van falen of zwakte van mij als persoon.
b. De behoefte een negatieve emotionele te beheersen of te laten verdwijnen, is een probleem op zichzelf.
10.
a. Als ik negatieve gedachten en gevoelens heb, duidt dat erop dat ik psychisch niet gezond ben of problemen heb.
b. Als ik negatieve gedachten en gevoelens heb, is dat een teken dat ik een normaal mens ben.
11.
a. Mensen die de regie hebben over hun leven, hebben dat over het algemeen ook over hoe ze zich voelen.
b. Mensen die de regie hebben over hun leven, hoeven geen controle te hebben over hun gevoelens.
12.
a. Het is niet goed om angstig te zijn en ik doe erg mijn best om dat te vermijden.
b. Ik vind het niet leuk om angst te voelen, maar als ik het voel, is dat niet erg.
13.
a. Negatieve gedachten en gevoelens zijn een teken dat er iets mis is met mijn leven.
b. Negatieve gedachten en gevoelens horen voor ieder mens onvermijdelijk bij het leven.
14.
a. Voor ik iets belangrijks en uitdagends kan doen, moet ik me goed voelen.
b. Ook als ik me angstig of neerslachtig voel, kan ik iets belangrijks of uitdagends doen.
15.
a. Gedachten en gevoelens die ik niet prettig vind, probeer ik te onderdrukken door er gewoon niet aan te denken.
b. Gedachten en gevoelens die ik niet prettig vind, probeer ik niet te onderdrukken. Ik laat ze gewoon komen en gaan.
Tel hoe vaak je a of b hebt ingevuld. Noteer je score. Hoe vaker je a hebt ingevuld, hoe groter de kans is dat kwesties in verband met controle (over gedachten en gevoelens) je dwars zitten.
Voor wie meer wil weten over ACT en Mindfulness, en de inzichten ervan graag wil leren toepassen in het eigen leven:
In het najaar van 2010 geef ik een:
Coachingstraject op basis van Mindfulness en ACT (acht bijeenkomsten vanaf woensdag 22 september 9.30 – 12.00 uur)
Dit coachingstraject is bedoeld voor mensen die hun leven als onbevredigend ervaren, en het meer richting willen geven. Klachten als somberheid, gespannenheid, onzekerheid en lusteloosheid weerhouden hen daarvan. ‘Pas als ik van mijn ongelukkige gevoel af ben, kan ik met mijn leven beginnen’, zo is de heersende overtuiging.
Coaching gebaseerd op mindfulness en ACT beargumenteert waarom deze aanpak niet werkt, en biedt een alternatief. Negatieve gevoelens zijn onlosmakelijk verbonden met het leven. Wanneer je dit aanvaardt stopt de dagelijkse strijd ertegen. Er ontstaat ruimte en energie om nu te doen wat je werkelijk waardevol vindt.
Mindfulnessoefeningen en de theorie achter ACT vormen de rode draad door dit coachingstraject. Er wordt ruim aandacht besteed aan welke waarden je belangrijk vindt, en welke richting je je leven zou willen geven. Dagelijks oefenen met mindfulness is een vast onderdeel van de cursus. Na afloop heb je een gedegen inzicht in de theorie achter ACT, en heb je goede handvatten om de opgedane inzichten en mindfulness-ervaring blijvend in je leven in te bedden.
Het coachingstraject bestaat uit acht wekelijkse bijeenkomsten op woensdagochtend. De deelnemersgroep is klein, daardoor draagt het coachingstraject een intensief karakter, waarin veel plaats is voor ieders persoonlijke inbreng.
Tijdstip: woensdagochtend van 9.30 uur tot 12.00 uur.
Data: 22 september, 29 september, 6 oktober, 13 oktober, 27 oktober, 3 november, 10 november, 17 november 2010.
Locatie: Bokkeduinen 4 • 3452 JN Vleuten • 030-8900173
: € 325,00 inclusief btw (inclusief werkboek – dit wordt je toegezonden). U-pas-korting is mogelijk. Als je werkgever of uitkerende instantie betaalt, is het tarief € 525,00 excl. btw. (het traject is ook te volgens als onderdeel van een IRO-traject). Sommige ziektekostenverzekeraars vergoeden (een gedeelte van) mijn coaching.
